در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
چک تخلیه
در مطالب گذشته که با حقوق و قوانین بین موجر و مستأجر آشنا شدیم، اما ممکن است هنگام عقد قرار داد و اجاره نامه با اصطلاح چک تخلیه رو به رو شویم که شاید ندانیم منظور از این اصطلاح چیست؟ چگونه میتوان به صورت صحیح چک تخلیه را نوشت؟ آیا برای نوشتن چک تخلیه نیاز به مشاوره ی حقوقی است؟ هنگام نوشتن چک تخلیه باید چه نکاتی را رعایت کنیم؟ در این مطلب قصد داریم شما را با چک تخلیه و تمام نکات مربوط به آن به طور جامع آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
منظور از چک تخلیه چیست؟
برای این که به نکات مختلف مربوط به چک تخلیه آشنا شویم لازم است که به تعریف جامع از این که چک تخلیه چیست بپردازیم.
منظور از چک تخلیه؛ چکی است که صاحب خانه یا فرد موجر هنگام عقد قرار داد برای اجاره ی خانه یا ملک از مستأجر به منظور تضمین وی برای پرداخت به موقع اجاره بها و تخلیه به موقع ملک دریافت میکند. در واقع این چک حکم اهرم فشاری را دارد که به موجر این امکان را میدهد که در موعد تخلیه ملک به وسیله ی این چک مستأجر را مجبور به تخلیه کند. اگرچه که مستأجران عزیز باید بدانند که چه چک تخلیه امضا کرده باشند چه نکرده باشند موظفند در موعد مقرر ملک را تخلیه کنند.
ممکن است برای شما سوال پیش بیاید که آیا نوشتن و گرفتن چک تخلیه قانونی است یا خیر؟ همانطور که در مطالب گذشته گفته شده است برای عقد قرار داد میان موجر و مستأجر قوانین در قانون مدنی ذکر شده است اما موضوع چک تخلیه در هیچ کدام از بندهای مربوط به قوانین موجر و مستاجر ذکر نشده است و میتوان گفت این بدان معنی است که مستاجر ملزم به دادن چک تخلیه نیست و همچنین مانعی برای گرفتن چک تخلیه توسط موجر وجود ندارد. پس مستاجر میتواند زیر بار دادن این چک نرود اما ممکن است معامله بهم بخورد و همچنین اگر مستاجر قبول کند که این چک تخلیه را بدهد باید خود را برای عواقب آن نیز آماده کند چرا که مطابق قانون موجر با در دست داشتن چک تخلیه در شرایطی که مستأجر مطابق قرار داد عمل نکرد از طریق قانونی پیگیر تخلیه ملک شود.
نکات تنظیم چک تخلیه
همانطور که میدانید عواقب چک تخلیه فقط زمانی موجب خسارت میشود که مستاجر در انجام وظایف خود از جمله پرداخت به موقع اجاره بها و تخلیه در موعد مقرر کوتاهی کند اما برای به حداقل رساندن عواقب چک تخلیه باید 3 نکته را رعایت کنید نخست این که چک را در وجه حامل پر نکنید. ثانیاً، شماره ی چک و مشخصات را در اجاره نامه ذکر کنید تا از سو استفاده های احتمالی جلوگیری کنید. ثالثاً باید حتماً در چک ذکر شود که این چک به دلیل ضمانت برای تخلیه و پرداخت به موقع به موجر داده شده است.
موجر چگونه میتواند چک تخلیه را به اجرا بگذارد؟
همانطور که گفته شد با استفاده از چک تخلیه هنگامی که مستأجر در انجام وظایف ذکر شده در قرارداد کوتاهی نماید، موجر میتواند مطابق قانون پیگیر حقوق خود شود. در صورتی که مستاجر هنگام تنظیم چک تخلیه و قرارداد تمام موارد احتیاطی را در نظر گرفته باشد، موجر نمیتواند فقط به این دلیل که دیرکرد داشته است چک وی را به اجرا در آورد. اگرچه که در چنین شرایطی هم بند های مختلفی برای مطالبه حقوق مالک وجود دارد که برای اطلاع از این بند های قانونی لازم است که از مشاوران حقوق کمک بگیرید. البته لازم به ذکر است که موجر میتواند هنگام موعد تخلیه مستأجر اطلاع دهد که موعد تخلیه فرا رسیده است و در صورت دیر کرد مستاجر نسبت به پیگیری قانونی با استفاده از چک تخلیه اقدام کند.
مطابق با قانون موجر موظف است مبلغ پیش یا رهن را به حساب دادگاه واریز کند و پس از آن نسبت به ادامه ی مراحل قانونی اقدام کند. قانون هم طبق قرار داد اقدام به پیگیری و اجبار تخلیه توسط مستاجر میکند البته لازم به ذکر است که مطابق با ماده ی 13 قانون، چک تخلیه بابت ضمانت دریافت شده است و این سبب میشود موجر تا قبل از سررسیدن موعد تخلیه نتواند نسبت به وصول چک اقدام کند . پس میتوان گفت اگر موجر پیش از موعد تخلیه با استفاده از این چک مستأجر را تحت فشار قرار دهد، مستأجر میتواند از وی شکایت کند. برای به اجرا گذاشتن چک تخلیه 3 روش وجود دارد که به تفکیک به شرح این روش ها خواهیم پرداخت:
- اولین روش، روش ثبتی است که موجر به همراه چک و گواهی عدم پرداخت و تخلیه به موقع چک به دفاتر ثبت مراجعه میکند و به این صورت اموال غیر ضروری شخص صادر کننده چک توقیف خواهد شد. البته پیشنهاد میشود پیش از هراقدامی با وکیل و مشاور حقوقی مشورت کنید.
- دومین روش، روش کیفری است موجر با در دست داشت چک برای وصول چک به بانک مراجعه میکند و درصورت خالی بودن حساب صادرکننده چک، گواهی عدم پرداخت دریافت و چک را برگشت میزند. بعد از دریافت گواهی، با در دست داشتن اجاره نامه و چک به مراجع قضایی رجوع کند و از راه کیفری و دادخواست نسبت به وصول چک و دریافت مبلغ مورد نظر اقدام کند . لازم به ذکر است که موجر در مدت زمان محدودی میتواند نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت اقدام کند و از راه کیفری پیگیری کند اگر غیر از این باشد باید از راه حقوقی طرح داداخواست کند که در واقع راه زمانبری خواهد بود. همچنین در نظر داشته باشید که در شرایط معمولی نمیتوان از راه کیفری چک را به اجرا گذشت مگر مستاجر به عمد چک بی محل کشیده باشد یا که به عمد حساب خود را خالی کند .
- سومین روش، روش حقوقی است که موجر به همراه چک باید در دفتر خدمات قضایی دادخواست ثبت کند و برای ثبت این داد خواست باید چک تخلیه، اجاره نامه و گواهی عدم پرداخت را با خود داشته باشد. این دادخواست سپس در دادگاه مورد بررسی قرار میگیرد و پیامک ابلاغیه برای وی ارسال خواهد شد. اگر چه که پیشنهاد میشود در این روش نیز از مشاوران حقوقی کمک بگیرید تا زودتر به نتیجه ی دلخواه برسید
پیامد های چک تخلیه برای مستأجر
به طور کلی میتوان گفت که چک تخلیه زمانی برای مستاجر دردسر ساز خواهد شد که مستاجر ملک را به موقع تحویل ندهد یا در هنگام تنظیم قرارداد نکات ذکر شده را رعایت نکرده باشد در این صورت موجر میتواند مبلغ ذکر شده در چک را از طریق قانون طلب کند.
موجر میتواند درصورت کوتاهی مستاجر در انجام وظایف خود، وی را با استفاده از چک برای تخلیه تحت فشار قراردهد. اما اگر مستاجر هنگام تنظیم چک تخلیه و قرارداد موارد احتیاط و نکات ذکر شده را رعایت کند موجر فقط به دلیل عدم تخلیه در زمان مقرر میتواند مستاجر را تحت فشار قراردهد و پیش از آن نمیتواند اقدامی کند.
